Czym jest depresja alkoholowa i jak ją wyleczyć?

Zdarza się, że zjawisko nadużywania alkoholu, a występowanie zaburzeń psychicznych idą ze sobą w parze. Jak pokazują badania, aż 20% z zaburzeniami psychicznymi nadużywa alkoholu lub jest od niego uzależniona. Jednym z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych u alkoholików jest depresja alkoholowa. Czym jest i jak wyleczyć depresję alkoholową? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.

• Depresja alkoholowa to zaburzenie psychiczne, któremu towarzyszą typowe dla depresji objawy.
• Zaburzenia afektywne mogą powodować u chorych skłonność sięgnięcia po alkohol. Jednak znacznie częściej to alkoholizm jest przyczyną depresji i to w tym kontekście zwykle mówi się o depresji alkoholowej.
• Leczenie depresji alkoholowej powinno obejmować leczenie zaburzeń psychicznych, jak i towarzyszącego im alkoholizmu.

Co to jest depresja alkoholowa?

Depresja alkoholowa jest szerokim pojęciem, pod którym kryją się zaburzenia do złudzenia przypominające klasyczne objawy depresji pod postacią obniżonego nastroju, zaburzeń snu i poczucia bezradności. Mówiąc o depresji alkoholowej, wyróżnia się 

• depresję pierwotną – jest przyczyną wtórnego alkoholizmu (występuje u ok. 10% osób);
• pierwotny alkoholizm – powoduje depresję wtórną (występuje znacznie częściej). 

Depresja może być zarówno przyczyną problemów alkoholowych, jak i rozwinąć się w trakcie choroby alkoholowej. W zestawieniu z alkoholizmem jest znacznie trudniejsza do wyleczenia. 

Objawy depresji alkoholowej 

Oprócz występowania objawów typowych dla depresji (smutek, utrata zainteresowania, zmęczenie, zaburzenia apetytu, niepokój, lęk) depresji alkoholowej towarzyszy dodatkowo silne uzależnienie od substancji odurzającej. Osoba cierpiąca na depresję alkoholową odczuwa przygnębienie, brak wiary w swoje możliwości, poczucie winy, lęk, stres. Długotrwały stan depresji może doprowadzić nawet do podejmowania prób samobójczych. Wtórna depresja alkoholowa, czyli ta, która jest bezpośrednią konsekwencją nadużywania alkoholu, powoduje bardzo złe samopoczucie. Towarzyszy jej nastrój depresyjny, który z dnia na dzień się pogarsza. Brakuje poczucia sensu życia, pewności siebie. Człowiek uzależniony sięga po alkohol, by choć przez chwilę poczuć odprężenie. 

Depresja po odstawieniu alkoholu 

Częstym zjawiskiem jest też depresja po odstawieniu alkoholu. Jest to wówczas jeden z symptomów tzw. alkoholowego zespołu abstynenckiego. Do najczęściej występujących objawów depresji po alkoholu należą:

• psychozy alkoholowe (stany lękowe, omamy, urojenia, paranoja);
• objawy somatyczne (bóle głowy, brzucha, nudności, drgawki);
• stany depresyjne wynikające ze złej kondycji fizycznej. 

Depresja po odstawieniu alkoholu może minąć w stosunkowo krótkim czasie, ale możliwe jest także jej utrzymywanie się – wówczas stanowi jeden z silnych czynników zagrożenia, jeśli chodzi o ryzyko powrotu do picia. 

Kogo częściej dotyka depresja alkoholowa?

Na depresję alkoholową częściej zapadają mężczyźni. Pojawiają się jednak niepokojące dane o rosnącej liczbie kobiet z zaburzeniami psychicznymi i jednocześnie alkoholizmie. Depresja i alkohol to bardzo niebezpieczna dla zdrowia i życia połączenie, które może spowodować nie tylko wyniszczenie poszczególnych układów i organów, ale także zaburzenia funkcjonowania całego organizmu. 

Ile trwa depresja alkoholowa?

Na pytanie, jak długo trwa depresja alkoholowa, nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że nieleczone schorzenia mogą trwać w nieskończoność, nawet do końca życia. Nierzadko prowadzą również do przedwczesnej śmierci. Alkoholizm w pewnym sensie jest chorobą nieuleczalną, z której się nie wychodzi nigdy (można jedynie zatrzymać jej postęp, ale alkoholikiem się jest do końca życia). Depresja z kolei może trawić umysł i organizm przez wiele lat. 

Jak pomóc alkoholikowi z depresją?

Leczenie depresji alkoholowej wymaga złożonego podejścia. Ważne jest wsparcie ze strony bliskich osób, specjalistów, psychoterapeutów przy jednoczesnym maksimum silnej woli ze strony samego pacjenta. Zdecydowanie trudniejsze jest leczenie depresji alkoholowej wtórnej niż depresji pierwotnej. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż uzależnienie od alkoholu jest w tym przypadku znacznie silniejsze (może trwać od wielu lat). 

Najważniejsze w leczeniu depresji alkoholowej jest podejście dwutorowe – leczenie musi obejmować terapię uzależnień oraz leczenie samej depresji. Walka musi więc być prowadzona zarówno z nałogiem, jak i zaburzeniami psychicznymi. Leczenie alkoholizmu najlepsze efekty przynosi, gdy jest prowadzone w formie stacjonarnej, tzn. w zamkniętym ośrodku leczenia uzależnień, ponieważ w takim miejscu pacjent zostanie całkowicie odsunięty od dobrze znanego środowiska, co ogranicza ryzyko sięgnięcia po alkohol. By leczenie depresji alkoholowej miało szanse powodzenia, muszą być spełnione warunki, z których najważniejsza jest motywacja do leczenia i chęć wyzdrowienia. 

Źródła:

1. ,,Niekoniecznie depresja”, Hilary Jacobs Hendel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 
2. ,,Alkoholizm: mianownictwo, rozpoznanie, leczenie i zapobieganie”, Jaroslav Skála, Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1966.