Fakty i mity na temat alkoholizmu

W naszym społeczeństwie krąży wiele szkodliwych mitów na temat alkoholu oraz choroby alkoholowej. Wiele osób, chcąc usprawiedliwić picie, dodatkowo dorabia sobie do nich swoją ideologię, tkwiąc tym samym w nałogu i nie podejmując leczenia. Oto przykłady najpowszechniejszych mitów i ich konfrontacja z prawdą.

Mity na temat alkoholizmu

Mit 1: Lampka wina czy kufel piwka wypijany nawet codziennie nikomu nie zaszkodzi

Co prawda, alkohol wypijany codziennie, ale w sporadycznych ilościach (np. jedno piwo do meczu) nie powoduje widocznych zmian w organizmie. Natomiast w momencie, gdy sięganie po alkohol powtarza się zbyt często lub kiedy organizm jest szczególnie wrażliwy na jego działanie – nawet niewielkie ilości mogą nam zaszkodzić i prowadzić do uzależnienia. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że nie istnieje pojęcie “bezpiecznej dawki alkoholu”.

Mit 2: Alkoholicy sięgają po alkohol codziennie

Żeby stać się alkoholikiem, nie trzeba pić codziennie! Owszem, niektóre osoby uzależnione sięgają po alkohol każdego dnia, jednak nie jest to żadna reguła. Najbardziej typowymi objawami zaawansowanego alkoholizmu jest tzw. picie ciągami, czyli picie przez kilka dni z rzędu lub nawet tygodni, a potem dłuższy lub krótszy okres abstynencji.

Mit 3: Ci, którzy mają mocną głowę mogą pić więcej

Osoby z “mocniejszą głową” mogą co prawda wypić więcej, ale wiąże się to również z większymi szkodami dla zdrowia i psychiki. Osoby z “mocną głową” są bardziej narażene na popadnięcie w nałóg, ponieważ już w czasie pierwszych doświadczeń z alkoholem mogą dużo więcej wypić i nie powoduje to u nich tak szybko przykrych dolegliwości w postaci złego samopoczucia.

Mit 4: Piwo to nie alkohol

W nałóg mogą popaść osoby, które piją tylko i wyłącznie piwo. Jedna szklanka piwa (około 250 ml) o mocy 5% odpowiada wypiciu małego kieliszka wódki (30 ml) o mocy 40%.

Mit 5: Alkohol poprawia sprawność psychofizyczną

Nawet po niewielkiej dawce alkoholu reakcja kierowcy wydłuża się o około 0,3-0,5 sekundy w sytuacji, kiedy czas prawidłowej reakcji trzeźwego kierowcy mieści się na ogół w granicach 0,5 sekundy.

Mit 6: Alkohol dodaje sił

Rzeczywiście alkohol może sprawiać takie wrażenie, ponieważ wykazuje działanie pobudzające, które na krótko pozwala zapomnieć o zmęczeniu. Jednak systematyczne picie alkoholu w konsekwencji prowadzi do uszkodzenia zarówno układu nerwowego, jak i mięśniowego, a przy tym osłabia siłę mięśniową, a nawet powoduje zanik mięśni i niedowłady.

Mit 7: Alkohol jest dobrym środkiem na zdenerwowanie

Chwilowe odprężenie po spożyciu alkoholu trwa bardzo krótko. Alkohol sam w sobie nie rozwiązuje problemów, co więcej – może prowadzić do ich nawarstwiania. Po wytrzeźwieniu wraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Sięganie po alkohol z myślą o zrelaksowaniu się grozi uruchomieniem się mechanizmu “błędnego koła”, który prowadzi do uzależnienia.

Mit 8: Alkoholizm nie dotyczy kobiet

Alkoholizm to choroba, na którą cierpią zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Co więcej, kobiety są w stanie uzależnić się od alkoholu znacznie szybciej niż mężczyźni, co wynika z uwarunkowań metabolicznych. Z roku na rok w ośrodkach leczenia uzależnień przybywa kobiet. Nie oznacza to jednak, że kobiety piją na umór. Nie trzeba upijać się do nieprzytomności, aby zostać zakwalifikowanym jako alkoholik. Tak naprawdę wystarczy lampka wina wypijana codziennie przed snem, by mówić o problemie alkoholowym.

Mit 9: Alkohol jest lekarstwem na dobry sen

Szybkie zaśnięcie, które następuje po spożyciu alkoholu, jest wynikiem jego toksycznego działania na mózg. Sen po upojeniu alkoholowym nie jest jednak fizjologiczny, czyli naturalny, co oznacza, że człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa w sposób właściwy.

Mit 10: Alkohol jest lekarstwem na serce

Przyjęło się uważać, że w przypadku osób z dolegliwościami sercowymi następuje delikatna poprawa samopoczucia po spożyciu “lampki koniaku”. Jest to natomiast wynik wyłącznie uspokajającego i znieczulającego działania alkoholu, a nie poprawy w ukrwieniu mięśnia sercowego. Musimy pamiętać o tym, że alkohol jest bardzo niebezpieczny zarówno dla zdrowia, jak i serca. Może on powodować niedotlenienie mięśnia sercowego, niebezpieczne “skoki” ciśnienia tętniczego krwi, a przy dłuższym i nałogowym piciu prowadzić do zmian zwyrodnieniowych w mięśniu sercowym.

Mit 11: Alkohol rozgrzewa

Niestety efekt ten jest chwilowy. Faktem jest, że napoje wysokoprocentowe powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych, co wzmaga uczucie ciepła. Ciepło szybko przychodzi, ale i bardzo szybko następuje jego utrata, stąd też u osób, które dużo piją, częste przeziębienia.

Mit 12: Alkoholizm dotyczy tylko marginesu społecznego

Alkoholizm może nas zaprowadzić na margines społeczny, co nie oznacza, że dotyka osób tylko z marginesu, czyli takich, które sięgnęły dna. Alkoholizm może dotknąć każdego bez względu na pochodzenie, wiek, płeć, rodzaj wykonywanego zawodu. W dzisiejszych czasach po alkohol sięgają równie często ludzie sukcesu, na których ciąży bardzo duża presja. Szukają oni ukojenia w kieliszku, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji, jakie niesie za sobą alkohol.

Mit 13: Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanego

Bycie pijanym to stan subiektywny, który u każdego przejawia się w innych sposób. Upijają się zarówno alkoholicy, jak i niealkoholicy. Jest wielu alkoholików, którym tylko sporadycznie zdarza się być pijanym. Zazwyczaj piją oni alkohol w stosunkowo małych dawkach po to, aby uzyskać stan delikatnego oszołomienia, a jednocześnie nie dopuścić do przykrych dolegliwości związanych z zespołem abstynenckim.

Mit 14: Niektórzy rodzą się już alkoholikami

Gdyby tak rzeczywiście było, trzeba by było przypuszczać, że alkoholizm jest dziedziczny, co oczywiście nie jest prawdą. Na rozwój choroby alkoholowej ma wpływ szereg czynników – biologicznych, społecznych, duchowych czy psychologicznych.

Mit 15: Po zakończeniu terapii leczenia uzależnienia od alkoholu chęć picia zniknie bezpowrotnie

Leczenie alkoholizmu to proces złożony i długotrwały, który pomimo że niesie za sobą nadzieję powrotu do trzeźwości – nie oznacza, że alkoholik już nigdy nie będzie odczuwał głodu alkoholowego. Jednym z głównych celów terapii leczenia uzależnienia jest pokazanie choremu sposobów radzenia sobie z nawrotami choroby alkoholowej.

Więcej informacji na temat nawrotów choroby alkoholowej znaleźć można w artykule: “Jak przetrwać w trzeźwości po zakończonym odwyku”.

Mit 16: Alkoholik może przestać pić w każdej chwili

Alkoholik pije, ponieważ czuje silną potrzebę picia (tzw. głód alkoholowy), co jest jedną z cech charakterystycznych choroby alkoholowej. Alkoholik będący w zaawansowanym stadium choroby, bez pomocy fizjoterapeutów czy psychologów, nie jest w stanie sam zaprzestać picia.

Fakty na temat alkoholizmu

Fakt 1: Alkoholizm to choroba

Alkoholizm został zakwalifikowany do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10. Jest to choroba niezwykle podstępna, której tak naprawdę nie da się całkowicie wyleczyć.

Fakt 2: Choroba alkoholowa rozwija się fazami

Fazy choroby alkoholowej obejmują cztery etapy. W każdej kolejnej objawów choroby przybywa i stają się one coraz bardziej nasilone. Leczenie alkoholizmu można rozpocząć na każdym etapie uzależnienia, jednak im wcześniej podejmiemy odwyk alkoholowy, tym większe są szanse na powodzenie terapii.

Fakt 3: Psychoterapia to podstawowa metoda leczenia alkoholizmu

Obecnie jedną z najskuteczniejszych metod leczenia alkoholizmu jest leczenie odwykowe w ośrodku zamkniętym, w którym chory otrzymuje pełne wsparcie ze strony psychoterapeutów i psychologów. Konsultacje psychiatryczne bardzo często prowadzone są przez tzw. trzeźwych alkoholików, którzy w przeszłości sami mieli problem z alkoholem. Psychoterapia daje wsparcie alkoholikowi w trudnych sytuacjach życiowych, będących skutkiem nadużywania alkoholu, pozwala zdobyć wiedzę na temat działania alkoholu i skutków długotrwałego jego nadużywania. Pomaga również wytrwać w abstynencji po zakończonym odwyku.

Fakt 4: Alkoholizmu nie da się całkowicie wyleczyć. Alkoholik już na zawsze pozostaje alkoholikiem

Alkoholik już do końca życia pozostanie alkoholikiem. Oznacza to, że taka osoba nigdy nie będzie w stanie wrócić do kontrolowanego picia. Możliwe jest jednak zachowanie trwałej i całkowitej abstynencji, powstrzymując w ten sposób nawrót choroby. Uzależniony wówczas może stopniowo stawiać się trzeźwym alkoholikiem.

Fakt 5: Kobiety szybciej się upijają

Po wypiciu tej samej dawki alkoholu, jego stężenie będzie większe w organizmie kobiety niż mężczyzny, co wpływa na to, że kobiety szybciej się upijają. Warto również dodać, że kobiety piją nieco inaczej niż mężczyźni. One najczęściej piją w samotności, długo się z tym ukrywają, a nałóg najczęściej wychodzi całkowicie przypadkowo. Mężczyźni zaś wolą pić w towarzystwie, mniej się kamuflują, a przede wszystkim “piją do dna”. Z tego też względu to właśnie mężczyzn można częściej spotkać pijanych, leżących gdzieś na ławce.

 

 

Zapoznaj się również z powiązanymi tematycznie wpisami:

• Codzienne picie piwa – czy to już jest nałóg?

 

Źródła:

1. ,,Na zdrowie. Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu”, Bohdan T. Woronowicz, Media Rodzina, 2008.
2. ,,Alkoholizm: mianownictwo, rozpoznanie, leczenie i zapobieganie”, Jaroslav Skála, Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1966.
3. ,,Alkoholizm: teorie, badania, implikacje społeczne”, R. Dobrzeniecki, T. Kruszewski, W. Szczęsny, A. Zaleś, Oficyna Wydawnicza Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku, 2013.