W zespole tkwi siła – terapia grupowa jako forma leczenia uzależnień

Terapia grupowa to najskuteczniejsza forma prowadzenia terapii uzależnień. Grupa terapeutyczna daje choremu możliwość zdrowienia poprzez korzyści wynikające z bezpośredniego kontaktu z innymi osobami o podobnych lub tych samych problemach. 

Terapia uzależnień – na czym polega i jaki jest jej główny cel? 

Terapia uzależnień ma na celu pozwolić uporać się pacjentom z alkoholizmem, narkomanią, hazardem czy zakupoholizmem. Leczeniu mogą podlegać tak naprawdę wszystkie uzależnienia. Terapia leczenia uzależnień zasadniczo ma jeden cel: wyzwolić pacjenta od czynnika, który go uzależnił. Po przebyciu leczenia oczekuje się, że uzależniony od alkoholu zaprzestanie picia, a narkoman nie sięgnie już więcej po substancje psychoaktywne itp. Proces ten ma także prowadzić do zredukowania szkodliwych skutków nałogu oraz pozwolić uzależnionemu powrócić do normalnego funkcjonowania. Terapia uzależnień opiera się na różnorodnych oddziaływaniach terapeutycznych. Pomimo że powszechnie kojarzona jest z długim przebywaniem poza domem, w zamkniętej placówce, może być również prowadzona w formie terapii ambulatoryjnej, czyli dochodzącej. 

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat terapii uzależnień? Zachęcamy do lektury artykułu: Terapia uzależnień – dla kogo, na czym polega i jaki jest jej cel? 

Czym jest terapia grupowa? 

Najogólniej mówiąc, terapia grupowa polega na regularnych spotkaniach w określonej grupie osób, którą przewodzi terapeuta. Jest to przeciwieństwo terapii indywidualnej, w której leczenie polega wyłącznie na jednostkowym kontakcie pacjenta z psychoterapuetą. Obecność ludzi o podobnych problemach pozwala dostrzec podobieństwo sytuacji, w której znalazła się osoba uzależniona. Grupa osób z podobnymi problemami stanowi pewnego rodzaju lustro, w którym uczestnik może się przejrzeć i skonfrontować swoje doświadczenia z doświadczeniami innych osób. Terapia grupowa pozwala także skupić się na interakcjach zachodzących pomiędzy członkami grupy. Chodzi o to, aby terapeuta mógł zaobserwować, w jaki sposób uczestnicy odnoszą się do siebie, jakie prezentują postawy, myśli, przekonania. 

Czy terapia grupowa faktycznie jest skuteczna podczas wychodzenia z nałogu? 

To, jak ważne jest wsparcie, które dostajemy przynależąc do różnych grup, pokazały badania nad skutecznością psychoterapii grupowej prowadzone w USA przez Michaela Lamberta. Podczas konferencji Polskiego Stowarzyszenia Integracji Psychoterapii amerykański badacz przytoczył wyniki badań, które jednoznacznie wskazują, że większe szanse na poprawę swojego stanu zdrowia mają te osoby, które otrzymują większe wsparcie społeczne. Pokazuje to dużą siłę i potencjał grupy. Grupa to miejsce, gdzie można wypróbować nowe metody nawiązywania relacji interpersonalnych, nauczyć się zaufania do drugiego człowieka. Pozwala dostrzec i zrozumieć, że inni cierpią podobnie jak my oraz mają zbliżone do nas problemy. Zdarza się, że osoba uzależniona nie otrzymuje takiego wsparcia od najbliższych, może je natomiast otrzymać od uczestników podczas terapii grupowej. 

Korzyści, jakie przynosi terapia grupowa w walce z uzależnieniem 

• Praca terapeutyczna w grupie daje możliwość skonfrontowania swoich ,,przekonań” nie tylko z terapeutą, ale również z pozostałymi uczestnikami terapii, czyli osobami o zbliżonych problemach do naszych. 
• Uczestnicy terapii grupowej otrzymują wsparcie od pozostałych członków grupy, którzy mogą ich wysłuchać. Uzależniony czuje, że nie jest sam ze swoimi problemami.
• Grupa terapeutyczna to także doskonała okazja do sprawdzenia, co takiego sprawia nam trudność w relacjach z drugą osobą, czego oczekujemy od innych osób, a czego się obawiamy. 
• Grupa jest miejscem, gdzie uczymy się być w relacjach z drugim człowiekiem, czerpać z niej radość oraz ją pielęgnować. 
• Procesy zachodzące w grupie tworzą odzwierciedlenie więzi z najbliższymi. 

Dlaczego warto przełamać strach przed terapią grupową? 

Wiele osób odczuwa lęk przed podjęciem terapii grupowej, który wiąże się z koniecznością wypowiadania się na tle grupy, dzielenia swoimi myślami, historiami, odczuciami. Lęk i strach są naturalnymi reakcjami obronnymi człowieka, warto jednak czasem z nimi powalczyć po to, aby móc zmienić swoje życie na lepsze. Często słyszy się, że terapia grupowa jest mniej skuteczna od terapii indywidualnej, co oczywiście nie jest prawdą. Liczne badania potwierdzają, że podjęcie terapii grupowej przyspiesza proces zdrowienia, także w walce z uzależnieniami. Grupa stanowi odzwierciedlenie naturalnych procesów życiowych, dlatego stwarza doskonałe warunki do tego, by nauczyć się, jak w takiej grupie funkcjonować. 

Podsumowując, najlepsze okoliczności do walki z uzależnieniem stwarza połączenie dwóch form leczenia: terapii indywidualnej oraz grupowej. Wszystko to jest niezbędne do tego, aby zrozumieć własne zachowania oraz zapoczątkować proces zmian.

Źródła:

1. ,,Alkoholizm: mianownictwo, rozpoznanie, leczenie i zapobieganie”, Jaroslav Skála, Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1966.
2. ,,Etapy zmiany w terapii uzależnień”, Gerard J. Connors, Carlo C. DiClemente, Mary Marden Velasquez, Dennis M. Donovan, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015.