Dopalacze gorsze od narkotyków? Czym są i czy można się od nich uzależnić?

Wbrew powszechniej opinii dopalacze nie są łagodniejszą formą narkotyków. Okazuje się, że mogą być one znacznie gorsze w skutkach od ,,klasycznych” narkotyków, zwłaszcza w przypadku młodych ludzi. Dziś wyjaśniamy, czym tak właściwie są dopalacze i czy można się od nich uzależnić.

Czym są dopalacze i dlaczego stanowią takie zagrożenie?

Dopalacze, potocznie określane mianem ,,nowych narkotyków”, to różnego rodzaju środki o zróżnicowanym składzie, które łączy jedna wspólna cecha – zawierają one substancje psychoaktywne, które silnie uzależniają i wywołują szereg skutków ubocznych. Dopalacze znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii, która ustanawia zakaz wytwarzania, przywozu i wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych. 

Jak działają dopalacze? 

Dopalacze już w niewielkich ilościach działają na ośrodkowy układ nerwowy. W zależności od typu produktu możemy wyróżnić dopalacze o działaniu pobudzającym, halucynogennym czy relaksacyjnym (zbliżonym do działania marihuany). Mogą one powstawać ze składników naturalnych lub syntetycznych. Przyjmują najróżniejsze postacie – kolorowych tabletek, pachnącego proszku czy kadzidełek. Dostępne są również w formie skrętów, suszu i fajek. Dopalacze uzależniają, wywołując omamy, zaburzenia świadomości, majaczenie czy nawet depresję. Bardzo łatwo można je przedawkować, co prowadzi do poważnych konsekwencji, zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego.

Dlaczego dopalacze są tak niebezpieczne? 

Tak naprawdę do końca nie wiadomo, jakie substancje znajdują się w dopalaczach i w jakich ilościach. W związku z tym niezbadany jest sposób oddziaływania tych substancji na pracę różnych organów wewnętrznych. Niewiadome jest również to, jaka jest dawka śmiertelna. Warto też zdawać sobie sprawę z tego, że dopalacze produkowane są w niesterylnych warunkach, co powoduje, że bardzo często mogą przedostać się do nich zanieczyszczenia, które negatywnie wpływają na organizm. W skład dopalaczy, oprócz substancji psychoaktywnych, mogą wchodzić różnego rodzaju trucizny, takie jak rozpuszczalniki organiczne, substancje żrące, metale ciężkie czy nawet trutki na myszy. Kolejnym zagrożeniem związanym z zażywaniem dopalaczy jest to, że tak naprawdę działają one szybciej od ,,tradycyjnych” narkotyków. Pierwsza reakcja organizmu może nastąpić po upływie nawet kilkudziesięciu sekund od zażycia. Działanie substancji jest tak szybkie, że osoba, która je przyjmuje, natychmiast traci kontakt z otoczeniem. Jeżeli w pobliżu nie ma nikogo, kto mógłby udzielić pierwszej pomocy, skutki zażywania dopalaczy mogą być tragiczne. Niejednokrotnie słyszy się o tym, jak dopalacze doprowadziły do śmierci. 

Dlaczego ludzie sięgają po dopalacze?

Wielu ludziom wydaje się, że dopalacze stanowią bezpieczniejszą alternatywę dla narkotyków. Otóż zarówno jedne, jak i drugie powodują szereg nieprzyjemnych skutków ubocznych, które mogą prowadzić do zatrucia, a w efekcie nawet do zgonu. Po dopalacze sięga wielu młodych ludzi, którzy stosują je jako doping na imprezach czy dyskotekach. A kiedy jest już po wszystkim, przychodzi psychoza, zagubienie oraz świadomość, że bez dopingu nie da się funkcjonować. Dopalacze dla wielu są także sposobem ucieczki od problemów, odpowiedzialności. Stosując nowe substancje psychoaktywne, ludzie chcą przez jakiś czas pracować efektywniej, lepiej się uczyć, łatwiej nawiązywać nowe kontakty z rówieśnikami, co w efekcie prowadzi do wycieńczenia organizmu. Po dopalacze młodzi ludzie sięgają też w celu wytworzenia się więzi społecznych, ,,wpasowania” się w towarzystwo, odurzenia się, zrelaksowania lub po prostu z ciekawości. 

Czy od dopalaczy można się uzależnić? 

Tak, jak mówimy o uzależnieniu od alkoholu czy narkotyków, tak również można uzależnić się od dopalaczy. Stały się one nowym zagrożeniem, a ich zażywanie prowadzi do rozwoju uzależnienia. Substancje psychoaktywne zawarte w dopalaczach powodują uzależnianie psychiczne i fizyczne. Ich odstawienie wiąże się z pojawieniem objawów zespołu abstynenckiego. Kiedy substancja psychoaktywna przestaje działać, ludzie zaczynają być bezradni, mają problemy z odnalezieniem się w otaczającej rzeczywistości, zamykają się w sobie. Powoduje to, że sięgają po kolejne porcje środków psychoaktywnych, a im dalej się w to wejdzie, tym trudniej jest z tego wyjść bez pomocy specjalistów.

Leczenie uzależnienia od dopalaczy w Ośrodku Nowe Życie w Krakowie 

W ośrodku leczenia uzależnień Nowe Życie w Krakowie prowadzimy leczenie uzależnień od dopalaczy. W tym celu wykorzystujemy terapię indywidualną, która łączy się z psychoterapią oraz terapię grupową. Celem leczenia jest zmotywowanie Pacjenta do zmian poprzez uświadomienie mu zagrożenia, jakie niosą dopalacze. Osoby uzależnione poznają specyfikę swojej choroby, uczą się łagodzić objawy zespołu abstynenckiego oraz poznają sposoby na pokonywanie głodu. Po zakończonym leczeniu uzależnieni często spotykają się na terapii ambulatoryjnej, która ma na celu podtrzymać efekty terapii. 

Źródła:

1. ,,Dopalacze a narkotyki. Co powinni wiedzieć rodzice?”, M. Jędrzejko, Z. Staśczak, Wydawnictwo Bellona, 2018.