Stany lękowe u alkoholika – jak sobie z nimi radzić?

• Nawet jeśli po jednym lub dwóch drinkach czujemy uspokojenie lub rozluźnienie, nasze ciało przetwarza alkohol, a efekty fizjologiczne mogą wywoływać uczucie lęku.
• U osób, u których występują zaburzenia lękowe, prawdopodobieństwo wystąpienia problemu z nadużywaniem alkoholu jest nawet trzykrotnie większe.
• Kiedy ludzie mają zarówno zaburzenia zdrowia psychicznego, jak i problemy z nadużywaniem alkoholu, ważne jest, aby leczyć ich razem w skoordynowany sposób.

Stany lękowe – czym są i jakie są ich objawy?

Lęk jest stanem psychicznym charakteryzującym się intensywnym poczuciem napięcia, zmartwienia lub obawy przed czymś niekorzystnym, co może się wydarzyć w przyszłości. Często przejawia się fizycznymi objawami, takimi jak 

• przyspieszenie tętna;
• nadmierna potliwość;
• ból w klatce piersiowej;
• kołatanie serca;
• przyśpieszony oddech;
• zawroty i bóle głowy;
• drżenie mięśni;
• bezsenność; 
• drażliwość;
• trudności z koncentracją. 

Czy alkohol może wywołać niepokój lub go pogorszyć?

Kiedy mamy do czynienia ze stresującymi dniami lub nerwowymi sytuacjami, możemy ulec pokusie wypicia kieliszka wina lub piwa, aby uspokoić nerwy. Na początku picie zmniejsza lęki i odwraca uwagę od kłopotów. Alkohol może być tymczasowym sposobem na złagodzenie lęku i zapomnienie o podstawowych czynnikach stresogennych, jednak spożywanie napojów procentowych nie usuwa powodów wyzwalających niepokój. Niezależnie od tego, czy lęk jest związany z traumą z przeszłości, stresem finansowym czy nieleczoną depresją, alkohol jest tylko tymczasowym środkiem zaradczym. Intensywne spożywanie trunków przez długi czas, może w rzeczywistości zwiększyć nasz niepokój i utrudnić radzenie sobie ze strachem i stresem. Wzrost poziomu alkoholu we krwi wpływa na chwilowe uczucie euforii, ale wraz ze spadkiem jego poziomu, możemy stać się bardziej niespokojni niż przed piciem.   

Dlaczego alkohol wywołuje stany lękowe?

Alkohol może wywoływać panikę ze względu na jego wpływ na neuroprzekaźniki i inne substancje w naszym mózgu i ciele, które odpowiadają za nasz nastrój, takie jak serotonina, dopamina i norepinefryna. Wino, piwo czy mocniejsze trunki początkowo tłumią aktywność układu nerwowego, częściowo poprzez zaburzanie funkcjonowania amygdali, która jest częścią mózgu zdolną do aktywowania reakcji stresowej i powodowania uczucia niepokoju. Picie może również tymczasowo zwiększyć poziom serotoniny związanej z dobrym samopoczuciem. Wiele powszechnie stosowanych leków przeciwdepresyjnych reguluje jej poziom. Mózg dostosowuje się do tych efektów uspokajających i kiedy alkohol przestaje działać, aktywność w obwodach stresu jest wyższa niż normalnie, co prowadzi do większego poziomu lęku i ogólnej dysfunkcji.

Alkohol i lęk – na czym polega mechanizm błędnego koła?

Jeśli cierpimy na niepokój, ważne jest, aby nie dać się oszukać chwilowemu odprężeniu po wypiciu alkoholu i uniknąć utknięcia w błędnym kole:

• osoba pije alkohol, aby zwalczyć uczucie niepokoju; 
• początkowo czuje się spokojna, ponieważ alkohol wpływa na mózg;
• odczuwalny zaczyna być lęk związany z odstawieniem napojów procentowych; 
• osoba spożywa kolejne napoje alkoholowe, aby spróbować złagodzić niepokój. 

Im więcej dana osoba pije, tym wyższa jest u niej tolerancja na alkohol – co oznacza, że ​​musi spożywać jego większe ilości, aby uzyskać to samo uczucie. Takie zachowanie szybko może doprowadzić do uzależnienia od alkoholu. 

Leczenie stanów lękowych u alkoholika 

Walka z zaburzeniami lękowymi przy chorobie alkoholowej często jest dużym wyzwaniem.  Wiele osób postrzega alkoholizm jako bardziej bezpośrednie zagrożenie, ale bez leczenia ukrytego lęku, istnieje większe prawdopodobieństwo nawrotu choroby alkoholowej. Dlatego konieczne jest działanie dwutorowe, by umożliwić pacjentowi normalne funkcjonowanie w społeczeństwie.  Jeśli zauważymy, że partner lub bliska nam osoba nadużywa alkoholu i jednocześnie ma problemy ze stanami lękowymi, nie czekajmy, aż przerodzą się w nerwicę lub depresję. Warto zgłosić się po profesjonalną pomoc, którą można otrzymać w specjalistycznym ośrodku, takim jak Ośrodek Nowe Życie w Krakowie. Im szybciej osoba uzyska wsparcie w postaci terapii indywidualnej i grupowej oraz konsultacji psychologicznych tym lepiej. W przypadku zaawansowanej choroby alkoholowej konieczne może być leczenie farmakologiczne. 

Przeczytaj wpisy powiązane na naszym blogu:

• Alkoholizm i depresja – czy zawsze idą w parze?
• Leczenie alkoholizmu – do jakiego lekarza się udać?

Nigdy nie jest za późno na podjęcie walki o swoje życie i zdrowie. Rozwiązaniem Twojego problemu może być terapia alkoholowa. Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji, zadzwoń pod numer 504 106 335

Źródła: 

1. ,,Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu”, pod red. M. Wojnara, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2017. 
2. ,,Niekoniecznie depresja”, Hilary Jacobs Hendel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.