Alkoholizm i depresja – czy zawsze idą w parze?

Alkohol spożywany przez dłuższy czas i w większych ilościach działa jak depresant. Z tego też powodu wielu alkoholików boryka się z depresją. Warto jednak wiedzieć, że depresja alkoholowa ma często inne podłoże niż depresja występująca u osób niepijących. Czy alkoholizm i depresja zawsze idą ze sobą w parze? Zapraszamy do lektury naszego artykułu.

• Depresja alkoholowa łączy objawy typowe dla depresji z silnym uzależnieniem od alkoholu.
• Liczne badania potwierdzają, że depresja i alkoholizm bardzo często idą ze sobą w parze. 
• Podstawowa różnica między depresją a depresją alkoholową polega na tym, że u alkoholików stany depresyjne najczęściej pojawiają się po odstawieniu napojów wysokoprocentowych i są objawem zespołu abstynenckiego.

Co to oznacza, że alkohol jest depresantem? 

Nie jest tajemnicą, że alkohol należy do najpopularniejszych depresantów. Oznacza to, że jest substancją psychoaktywną, spowalniającą funkcjonowanie układu nerwowego. Po wypiciu niewielkiej ilości napojów wysokoprocentowych możemy czuć odprężenie, relaks, poprawę humoru, a nawet wzrost odwagi. Istotne znaczenie w osiąganiu tego przyjemnego stanu jest uwalnianie się dopaminy i serotoniny pod wpływem alkoholu. Im większe stężenie alkoholu we krwi, tym bardziej psychoaktywne jest jego działanie. W niewielkich dawkach alkohol poprawia nastrój, ale gdy spożywamy go za dużo i za często, pojawia się zmęczenie, znużenie, senność, problemy z koncentracją oraz z pamięcią. 

Stany depresyjne a uzależnienie od alkoholu

Efekt euforyzujący alkoholu czyni go skutecznym i łatwym w zastosowaniu ,,lekarstwem” na pogorszone samopoczucie, zmęczenie i napięcie. Niestety, w miarę upływu czasu spożywanie alkoholu staje się coraz większym problemem. Niedostatek receptorów opioidowych, które między innymi odpowiadają za odczuwanie przyjemności (wydzielanie endorfin) ,,zachęca” do regularnego picia i to coraz to większych ilości. Jednak efekt jest odwrotny. Im więcej alkoholu wypijamy, tym wydziela się mniej endorfin, a wzrasta aktywność receptorów odpowiedzialnych za wydzielanie dynorfiny. Jest to substancja, której działanie jest odwrotne do endorfin – wywołuje uczucie nieprzyjemności, rozdrażnienia i napięcia. W praktyce oznacza to, że osoby uzależnione od alkoholu zaczynają sięgać po niego nie po to, by doświadczyć przyjemności, lecz by zmniejszyć uczucie nieprzyjemności.

Jak rozpoznać depresję alkoholową? Objawy 

Mimo że źródła depresji i depresji alkoholowej są inne, depresja po alkoholu objawia się tak samo, co zwykła. Pojawia się smutek, rozdrażnienie, obniżenie nastroju, spadek energii i poczucia własnej wartości, pesymizm, a także obniżona samoocena. Nierzadko występują stany lękowe, pesymistyczne patrzenie na otoczenie czy myśli samobójcze. Alkoholik traci poczucie wiary w sens swoich działań, co dodatkowo wzmaga alkoholizowanie się. Sięga coraz częściej po kieliszek, by złagodzić przykre stany psychiczne. Depresja alkoholowa i alkoholizm to dwie choroby, które się wzajemnie napędzają. 

Czym się różni depresja alkoholowa od depresji osób niepijących? 

Podstawową różnicą pomiędzy zwykłą depresją, a depresją alkoholową jest to, że w tej drugiej, prócz zwykłych objawów typowych dla depresji, pojawia się również silne uzależnienie od alkoholu. Objawy depresji po alkoholu są elementem alkoholowego zespołu abstynenckiego, który pojawia się po nagłym odstawieniu napojów wysokoprocentowych i zwykle mają charakter przejściowy. 

Czy alkoholizm i depresja alkoholowa zawsze idą ze sobą w parze? 

Zarówno depresja, jak i alkoholizm to choroby, które często idą ze sobą w parze. Obie te przypadłości wiele łączy. Mówiąc o depresji alkoholowej, trzeba jednak zaznaczyć, że to uzależnienie od alkoholu bywa pierwsze. Badania pokazują, że około 90% alkoholików cierpi na depresję alkoholową i zapadło na tę chorobę dopiero w trakcie picia, a nie przed. 

Depresja a alkoholizm – podobieństwa 

Depresja podobnie jak alkoholizm może dotknąć każdego, bez względu na wiek, płeć i pochodzenie. Wbrew powszechnemu przekonaniu często na te choroby zapadają ludzie, którzy wydają się szczęśliwi, mają kochającą rodzinę, dobrą pracę. Wiąże się to z tempem życia, presją, stresem, co z kolei oznacza tłumienie emocji. Pojawiają się oczekiwania świata zewnętrznego, którym często trudno sprostać. 

Leczenie depresji u alkoholika 

Leczenie depresji alkoholowej wymaga dwutorowego podejścia. Terapia musi być nastawiona na dwie choroby: depresję oraz alkoholizm. Walka z alkoholizmem powinna opierać się na terapii indywidualnej i grupowej oraz konsultacjach psychologicznych. W przypadku depresji, która przyjęła zaawansowaną postać, konieczne może być wdrożenie leczenia farmakologicznego. 

Więcej na temat depresji alkoholowej przeczytasz na naszym blogu:

• Czym jest depresja alkoholowa i jak ją wyleczyć? 

Źródła:

1. ,,Niekoniecznie depresja”, Hilary Jacobs Hendel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 
2. ,,Kliniczne i społeczne aspekty uzależnienia od alkoholu”, B. Woronowicz, AKMED Centrum Konsultacyjne.