Kogo najczęściej dotyka alkoholizm? Grupy społeczne najbardziej narażone na uzależnienie od alkoholu

Alkoholizm to choroba, która może dotknąć każdego. Są to zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Osoby wykształcone, posiadające dobrą pracę, jak i te bezrobotne, ledwo wiążące koniec z końcem. Istnieją jednak pewne czynniki ryzyka, które mają wpływ na to, że jest się bardziej od innych narażonym na uzależnienie od alkoholu. Kto popada w nałóg? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Kto popada w alkoholizm? 

Alkoholizm niestety niejedno ma imię. Często wydaje nam się, że jest to problem, który dotyczy osób z marginesu społecznego, z tzw. środowisk patologicznych. A co z osobami, którzy piją ,,kulturalnie”, mającymi dom, rodzinę, dobrze płatną pracę? Z pozoru żyją normalnie, nie przewracają się na ulicy, nie żebrzą pod sklepem. Czy to oznacza, że alkoholizm ich nie dotyczy? Nic bardziej mylnego. Każdy, kto pije alkohol, może stać się alkoholikiem. Ta choroba nie oszczędza ani biednych, ani bogatych, ani młodych, ani starych. 

Czynniki ryzyka uzależnienia od alkoholu – rodzice alkoholicy 

Wiele osób zastanawia się, czy w przypadku gdy rodzice, dziadkowie lub bliscy krewni mieli problem z alkoholem, to im również grozi ten nałóg. Badania przeprowadzone wśród bliźniąt i dzieci alkoholików wykazały, że alkoholizm w pewnym stopniu jest uwarunkowany genetycznie. Co to oznacza? DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików, są w grupie ryzyka, jeśli chodzi o popadnięcie w alkoholizm. U dzieci alkoholików ryzyko związane z uzależnieniem od alkoholu jest aż 4 razy większe niż u reszty populacji. Trzeba jednak pamiętać, że nie jest to regułą i alkoholizm nie zależy wyłącznie od genów. Choroba alkoholowa nie bierze się znikąd, a może stanowić próbę ucieczki od problemów dnia codziennego. Wśród zjawisk, które narażają dzieci na późniejsze problemy z alkoholem, znajdują się m.in. nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych (np. narkotyków, dopalaczy, leków) przez jednego lub obojga rodziców, konflikty prowadzące do agresji, przemocy, depresja lub inne problemy psychiczne rodzica.

Czynniki ryzyka uzależnienia od alkoholu – młodzież i okres buntu 

Niestety, ale alkoholu nadużywa coraz to więcej młodych ludzi. Spożywanie alkoholu przez młodzież często jest wynikiem presji grupy czy chęci zaimponowania rówieśnikom. Może to także wynikać z buntu okresu dojrzewania czy próby radzenia sobie z problemami natury emocjonalnej. Zdarza się, że coraz częściej na odwyk alkoholowy trafią ludzie młodzi. Młody organizm może uzależnić się od alkoholu nawet w przeciągu kilku miesięcy. 

Czynniki ryzyka uzależnienia od alkoholu – kulturowe wzorce i społeczne przyzwolenie picia

Pewne kulturowe wzorce stanowią największe zagrożenie w kwestiach uzależnienia od alkoholu. Zwyczaj wznoszenia toastów, imieniny, urodziny, wesela, chrzciny – jak widać, okazji w naszej kulturze do spożywania wysokoprocentowych trunków nie brakuje. Co więcej, nie tyle pijemy przy okazji spotkań, co spotykamy się przy okazji picia. Alkohol stał się więc elementem naszej codzienności. Potwierdzeniem tych słów są statystyki, które jednoznacznie wskazują, że jesteśmy w czołówce narodów nadużywających alkoholu. Nawet jeżeli na picie jest społeczne przyzwolenie, nie oznacza to, że powinniśmy tej modzie ulegać. 

Czynniki ryzyka uzależnienia od alkoholu – płeć

Alkoholik najczęściej kojarzy nam się z mężczyzną. Coraz więcej jednak mówi się o alkoholizmie kobiet, czego potwierdzeniem jest fakt, że z roku na rok przybywa pijących pań. Kobiety potrafią skutecznie ukrywać się ze swoim nałogiem, chcąc w ten sposób uniknąć społecznego wykluczenia. W końcu w naszej kulturze o wiele bardziej wypada pić mężczyźnie niż kobiecie. Kobiety mają też tendencję do szybszego uzależniania się. Wpływ na taki stan rzeczy mają czynniki biologiczne związane z różnicami w budowie fizjologicznej. Przykładowo, jeżeli kobieta ważąca tyle samo, co mężczyzna wypije taką samą dawkę alkoholu, otrzyma go o około 40% więcej. Dodatkowo kobiety wytwarzają mniej enzymów odpowiedzialnych za metabolizm alkoholu oraz estrogeny, które sprzyjają jego intensywniejszym wchłanianiu. 

Więcej na temat alkoholizmu wśród kobiet znajdziesz w artykule: Czym różni się alkoholizm mężczyzn od alkoholizmu kobiet?

Walka z uzależnieniem w ośrodku odwykowym

Pomimo istotnej roli pewnych czynników ryzyka uzależnienia, każdy ma szanse na wyjście z nałogu. Wystarczy w porę zdiagnozować nałóg i podjąć leczenie uzależnienia od alkoholu, które najczęściej prowadzone jest w formie indywidualnej i grupowej terapii. Najważniejsze jest jednak, aby uświadomić sobie problem i słuchać bliskich osób, którzy chcą dla nas jak najlepiej. 

Źródła:

1. ,,Medyczne aspekty uzależnienia od alkoholu”, pod red. M. Wojnara, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2017.
2. ,,Bez tajemnic: o uzależnieniach i ich leczeniu”, Bohdan Tadeusz Woronowicz, Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2001